Na početku Drugog svetskog rata Kraljevina Jugoslavija proglasila je neutralnost, dok je Nemačka pokušavala da je uz pomoć diplomatije uvuče u svoj interesni krug. Nakon martovskih nemira 1941. godine u Beogradu, Nemačka je 6. aprila bez objave rata napala Jugoslaviju čija je vojska posle dvanaest dana kapitulirala. Nakom toga su na teritoriji Jugoslavije uspostavljeni okupacioni sistemi vlsati. Nijedna okupirana zemlja u Evropi nije bila podeljena na veći broj terotirija. Radi borbe protiv okupatora formirana su dva pokreta: partizanski (na čelu sa Josipom Brozom Titom) i ravnogorski (na čelu sa Dragoljubom Mihailovićem). Ova dva pokreta su u početku sarađivali ali se kasnije sukobljavaju čime otpočinje i građanski rat. Ratovalo se protiv Nemaca i Italijana, bugarskih i mađarskih okupacionih trupa, ustaša. Oba pokreta su pratila međunarodnu politiku i vojne akcije savezničkih sila, koje su imale sve veći uticaj na rezultat rata u Jugoslaviji.

    Jugoslavija je u ratu podnela ogromne ljudske žrtve, čiji tačan broj ni do danas nije utvrđen. U partizanskim jedinicama poginulo je oko 300 000 boraca a u redovima ravnogorskog pokreta oko 160 000. Najveće strahote rata zadesile su civilno stanovništvo – veliki broj ljudi je poginuo, ali isto tako veliki broj je ranjen, raseljen, odveden na prinudni rad i interniran. Mnogo ljudi stradalo je i od gladi, bolesti, loših životnih uslova i progona. Velika su bila i materijalna razaranje, pa je Jugoslavija po pretrpljenoj ranoj šteti bila na trećem mestu u svetu.

Vladimir Lukić
dipl. istoričar