Slava zanatlija - esnafa (Esnafska slava)
Običaji i tradicija bili su sastavni deo života i rada esnafa i zanatlija. Esnafi su negovali kult esnafske slave. To je praznični dan posvećen svecu – ocu zaštitniku esnafa i svih zanatlija u esnafu i imala je snažan uticaj na poslovni moral zanatlija. Zanatlije su nastojale da pošteno rade u zanatu, stoga su se zaklinjali u esnafsku slavu pred ikonom sveca zaštitnika esnafa.
GALERIJA
Na dan slave zanatlije se prvo sakupe kod starešine esnafa ili u esnafskom domu, okade ikonu, pomole se Bogu, popiju po jedno piće i krenu zajedno u povorci ka crkvi. Ispred slavske povorke nošena je ikona sveca – zaštitnika esnafa, esnafski barjak i slavski kolač. U crkvi se služila sveta liturgija. Za vreme liturgije sveštenik se moli Bogu za zdravlje, život i napredak svih članova esnafa. Posle završene liturgije zanatlije se iz crkve vraćaju sa sviračima i obilaze domove esnafskih majstora, gde su ih dočekivale domaćice služeći ih vodom, kafom i rakijom.
Kad obiđu sve zanatske domove, odlaze na slavski ručak koji se obično organizovao u kafani.
U mešovitim esnafima gde je bilo zanatlija različitih zanata, za esnafsku slavu slavljen je svetac zaštitnik onih zanatlija koji su bili najbrojniji u esnafu i čije je ime esnaf nosio.
Pekarski esnaf slavio je Petrovdan, 29. juna po starom ili 12. jula po novom kalendaru. Tradicija esnafske slave za pojedine esnafe zadržala se veoma dugo. Usled nastalih promena u načinu zanatskog organizovanja i formiranjem sreskih i okružnih esnafa, esnafska slava za sve zanatlije i trgovce slavila se na dan Sveta tri jerarha. Zadržan je običaj sečenja slavskog kolača u crkvi, nakon čega se priređuje svečani ručak.
Esnafska slava se u Kraljevu neguje i danas, a Sveta tri jerarha su zanatska slava i kraljevačkih zanatlija¹.
¹Milan Matijević, Kraljevački esnafi, Kraljevo, 1995, str. 150.
Preuzeto iz Priča o hlebu, strana 29.
Izdavač Narodni muzej Kraljevo / Za izdavača Dragan Drašković
Autor izložbe i kataloga Violeta Cvetanovska
Urednik Dragan Drašković / Lektura i korektura mr Ana Gvozdenović
Tehnička realizacija Dragan Vojinović, Rade Pajović, Vladan Pejković, Slobodan Milenković
Fotografija Srđan Vulović / Dizajn publikacije Dragan Pešić
Grafička priprema Ajova doo / Štampa Interklima grafika
Kraljevo, 2013.