„Podzemlje“ je srpska crnohumorna drama iz 1995. godine. Scenario za film su napisali Emir Kusturica i Dušan Kovačević. Režirao ga je Emir Kusturica u srpsko-francusko-nemačko-mađarskoj koprodukciji.

Radnja većeg dela filma prati dešavanja u podrumu jedne beogradske kuće, počev od nemačke okupacije Beograda 1941. godine pa sve do građanskog rata u Jugoslaviji 1991. godine. U tom podrumu Marko je zatvorio svog najboljeg druga Petra („Crnog“) kako bi ga spasao od Nemaca. Pod izgovorom da rat nije završen Marko je pedeset godina držao Petra i poveću grupu ljudi u ovom bunkeru, a zapravo je hteo da ostane u vezi sa Natalijom u koju su obojica bili zaljubljeni. Spoljnom svetu je rekao da je Petar poginuo, njima podnosio lažne ratne izveštaje o napredovanju nacista, a pored toga ih je koristio i da proizvode oružje koje je on prodavao za lični profit. Šezdesetih godina prvi put sumnjaju u Markove reči, izlaze napolje ali nailaze na snimanje filma koji prikazuje nemačku okupaciju pa se vraćaju nazad. Šimpanza koji se našao u podrumu slučajno aktivira tenk koji pravi rupu u bunkeru pa svi izlaze napolje gde je devedesetih godina besneo rat.

Javnost je bila podeljena oko „Podzemlja“ pa su jedni film smatrali srpskom ratnom propagandom a drugi za veliko antiratno ostvarenje. Film je ipak bio nagrađen Zlatnom palmom (Emir Kusturica po drugi put), a bio je i srpski kandidat za Oskara za najbolji film van enleskog govornog područja za 1995. godinu.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar