Kamena Gora

Predeo izuzetnih odlika Kamena Gora nalazi se u jugozapadnoj Srbiji, na teritoriji grada Prijepolja i graniči se sa Crnom Gorom. Lepota pejzaža ogleda se u isprepletanosti šuma i proplanaka, i jedinstvenim planinskim reljefom raščlanjenim dubokim kanjonima i klisurama. 


Ukupna površina zaštićenog područja je 7.762,33 ha, od čega je 3.679,77 ha (47,41%) u državnoj, a 4.082,56 ha (52,59%) u privatnoj svojini.

Kamena Gora je proglašena zaštićenim područjem II kategorije - regionalnog, odnosno velikog značaja, kako bi se očuvao sliv reke Gračanice sa svojom klisurom koji predstavlja geomorfološko-hidrološki prirodni fenomen, bočne klisure reke Lim sa brojnim reliktnim zajednicama i refugijalnim staništima na krečnjačkim liticama, zajednice šuma koje obuhvataju 60% ukupne površine ovog područja, staništa brojnih retkih i ugroženih biljnih vrsta, endemična flora, raznovrsnost životinjskih vrsta - sisara, ptica, gmizavaca i insekata od nacionalnog i međunarodnog značaja, da bi se očuvali karakteristični prirodni predeli, specifični objekti narodnog graditeljstva, kulturno-istorijsko nasleđe i tradicionalni način života koje ovaj prostor izdvajaju kao poseban.

Na području Predela izuzetnih odlika utvrđena su dva režima zaštite, II i III stepena:

- Režim zaštite II stepena, površine 1.912,72 ha, obuhvata 6 izolovanih lokaliteta:

1) Borovnjak - površina 31,55 ha - vegetaciju čine pretežno čiste bukove šume

2) Metaljka - površina 196,79 ha - osnovnu vrednost čine stare šume smrče

3) Crni vrh - površina 379,46 ha - vredno stanište četinarsko-lišćarskih šuma

4) Petnja - površina 374,29 ha - veliki broj stalnih i povremenih izvora koji nestaju u brojnim ponorima

5) Kruševo i klisura reke Gračanice - površina 863,96 ha - pokriven retkim šumama hrasta kitnjaka i termofilnim zajednicama crnog graba u formi šibljaka

6) Dankova pusija - površina 66,66 ha - čine ga masivne, krečnjačke litice okrenute ka dolini Lima.

Režim zaštite III stepena obuhvata površinu od 5.849,61 ha.

Najviši vrh Kamene Gore je Ravna Gora (1.496 m) preko kojeg prelazi državna granica, dok je minimalna nadmorska visina 800 m. Od ostalih, može se izdvojiti Crni vrh, identične visine Ravne Gore. Proglašena za vazdušnu banju u vreme Kraljevine Jugoslavije, zbog nezagađene prirode, čistog vazduha i blage klime. Simbol Kamene Gore predstavlja crni bor, osveštan kao sveto drvo – zapis, i stoga prozvan Sveti Bor.

Do ovog prirodnog dobra može se doći kako automobilom, tako i autobusom i biciklom iz pravca Prijepolja magistralnim putem M-21. Njena udaljenost od Beograda je 320 km, a od Prijepolja 20 km. Na Kamenoj Gori počeo je da se razvija ekoturizam, poznat po proizvodnji kvalitetne prirodne hrane i prerade šumskih plodova.