Kikindska suvača
U severnom delu Srbije, u blizini granice sa Rumunijom, u gradu Kikindi, nalazi se kulturno dobro tzv. kikindska suvača. Suvače su mlinovi koji melju žitarice bez vode, a koji kao snagu za pokretanje koriste konje. Par konja koji bi okretali mehanizam moglo je za sat vremena da samelje sto kilograma žita.
Ipak, samom mlinu se po potrebi mogla korigovati pokretačka snaga (čak do pet pari konja) a često i osnovna namena (mleli su se i paprika, biber, cimet).
Najstariji zapis o postojanju suvača na prostoru Vojvodine datira iz 1740. godine. Krajem XIX veka, kada je sagrađena i kikindska suvača, njihov broj u Vojvodini bio je oko 50 000. Jedini ovakav mlin sačuvan kod nas je kikindski, a postoje još po jedan u Hrvatskoj i Mađarskoj. Kikindski mlin sagrađen je 1899. godine u Padeju, da bi u delovima donešen i sastavljen u Kikindi. Dugo je služio svojoj nameni, a postoje nagađanja da je brašno iz ovog mlina odnošeno i na dvor u Beču. Mlin je bio aktivan sve do 1945. godine da bi šest godina nakon toga stavljen pod zaštitu države. Godine 1990. proglašen je za nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar