Manastir Gorioč
Manastir Gorioč se nalazi na uzvišenju Bela Stena, severozapadno od gradića Istoka, na Kosovu i Metohiji. Manastirska crkva posvećena je Svetom Nikoli.
Prema narodnom predanju osnovao ga je kralj Stefan Dečanski u XIV veku, kao znak zahvalnosti svetitelju što mu je na tom mestu iscelio „ogorele oči“. Naime, Stefan je bio oslepljen (mada se veruje ili da nije ili je oslepljen delimično) nakon pobune protiv oca Milutina. Na mestu stare srednjevekovne crkve u XVI veku je sagrađena nova. Predstavlja skromnu jednobrodnu poluobličasto zasvedenu građevinu, bez živopisa. Konak, zvonik i česma sagrađeni su kasnije. U manastiru se čuva kolekcija od 11 ikona sa zapisima iz XVI, XVII i XVIII veka. Deo nekadašnje bogate manastirske biblioteke preneo je sredinom XIX veka u Rusiju putopisac, konzul i istoričar A. Gilferding, a danas se knjige nalaze u Državnoj javnoj biblioteci u Petrogradu. Tokom Drugog svetskog rata albanski fašisti su manastir koristili kao zatvor za Srbe. Oštećen je i tokom nemira na Kosovu 1999. godine.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar