Manastir Sveta Trojica (Pljevlja)

Manastir Sveta Trojica udaljen je 2 km od centra Pljevalja u Crnoj Gori. Pripada mileševskoj eparhiji Srpske pravoslavne crkve. 


Ne zna se pouzdano ko je i kada sagradio manastir. Prema narodnoj tradiciji manastir potiče iz vremena dinastije Nemanjić, ali se prvi put pominje u rukopisu iz 1537. godine. Najverovatnije ga je tada obnovio jeromonah Visarion sa bratom Savom i sinom episkopom Nikiforom. Nakon pedeset godina podignuta je priprata zahvaljujući monahu Georgiju, njegovom sinu jeromonahu Ananiju i sinovcu Vojinu. Spoljna priprata je ozidana 1876. godine i tada je crkva dobila svoj konačan izgled.

Crkva ima gotovo kvadratnu osnovu sa apsidom na istočnoj strani. Arhitektonski stil crkve je neodređen, mada podseća na srpsko-vizantijsku gradnju iz XIII veka. Zograf pop Strahinja je živopisao pripratu tokom obnove osamdesetih godina XVI veka, a zatim 1595. godine uradio i zidnu dekoraciju naosa i oltara. Ikonostas je delo popa Simeuna Lazovića s početka XIX veka. Manastir je u vreme turske vlasti bio jedan od najznačajnijih verskih, prosvetnih i kulturnih centara Crne Gore. Tridesetih godina XVI veka u okviru manastira započeta je prepisivačka delatnost, koja je vrhunac doživela u XVII veku, pa danas poseduje bogatu zbirku rukopisnih knjiga. Ispred ikonostasa se nalazi sarkofag koji čuva levu ruku Svetog Save, i njegovo žezlo (jednu od vladarskih insignija najčešće izrađenu od plemenitog metala sa ukrasima od dragog kamenja). Manastirski kompleks čine još i veliki konaci, mali konak, zvonik, i manja stambena zgrada.

 

Vladimir Lukić

dipl. istoričar