Manastir Zočište
Manastir Zočište se nalazi u istoimenom mestu u opštini Orahovac, na teritoriji Kosova i Metohije. Manastirska crkva je posvećena Svetim vračima Kozmi i Damjanu.
Manastir je sagrađen u XIV veku, ali nam nije poznato ko je njegov ktitor. Sagrađen je na ostacima ranohrišćanske svetinje, što je potvrđeno arheološkim iskopavanjima prilikom kojih su pronađeni nadgrobni spomenici i keramika iz III i IV veka. Manastir se ipak prvi put pominje u pisanim izvorima u povelji kralja Stefana Dečanskog iz 1327. godine. Crkva je jednobrodna zasvedena građevina sa trostranom apsidom na istoku i nešto širom i višom pripratom, zidana nepravilnim tesanicima.
Unutrašnjost crkve kao i gotovo čitava manastirska riznica uništena je u eksploziji podmetnutoj od strane OVK-a, septembra 1999. godine. Crkva je gotovo identično obnovljena 2004. godine, i to od kamena stare građevine. U njoj se danas nalaze mošti Kozme i Damjana.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar