Mrki medved predstavlja najkrupnijeg sisara Balkana ali i Evrope. Nekada je široko naseljavao Srbiju a danas se pretpostavlja da nema više od 60 jedinki. Prema poslednjim procenama na prostoru NP „Tara“ se nalazi oko 45 jedinki koje predstavljaju deo dinarske populacije, dok se manja populacija nalazi u istočnoj Srbiji (Stara planina, Kučaj) i meša se sa karpatskim i rodopskim populacijama. Mrki medved je u Republici Srbiji trajno zaštićen lovostajem, svrstan je u kategoriju ranjivih vrsta, a u nacrtu nove Uredbe o zaštiti prirodnih retkosti predložen je kao zaštićena vrsta sa aktivnim gazdovanjem.

Mrki medved se odlikuje nizom specifičnih morfoloških karakteristika: snažnom-masivnom građom tela i kratkim repom. Noge su snažne sa ogromnim šapama, a stražnje noge i šape su duže od prednjih. Prsti nogu završavaju se sa po 5 dugih i jakih kandži. Sa njima kopa zemlju, rastura trule panjeve, mravinjake i okreće kamenje. Kandže ređe služe za ubijanje plena jer je sam udarac šapom dovoljno jak da ubije plen. Ima veliku grbu mišića na grebenu (ramenima) koji mu daju dodatnu snagu. Glava je sa izduženom njuškom, zaobljenim proporcionalno malim ušima u odnosu na glavu i tamnim, skoro crnim očima. Većina mrkih medveda dostiže visinu od 100 – 120 cm, dužinu 200 -250 cm i težinu između 130 i 300 kilograma. Mrki medvedi su svaštojedi. Ishrana im varira u zavisnosti od doba godine i teritorije na kojoj se nalaze. Oko 95% svojih potreba zadovoljavaju biljnom hranom poput bobica i žirova. Ostatak njihove ishrane sačinjavaju insekti, riba ili strvine.

Mrki medvedi su nekada nastanjivali čitavu Šumadiju ali je vremenom potisnut u brdska područja. Njegova staništa obuhvataju listopadne šume hrasta, bukve i kestena a ređe livade ode 200 do 2000 m nv. Najmanja površina staništa za jednog mrkog medveda iznosi 250 km². U proleće se spušta u niža područja sa ranijom vegetacijom dok u jesen zalazi u šume sa hranljivim plodovima poput kestena, žira itd. Medved zimu provodi u posebno odabranom i pripremljenom brlogu.

Autor tekstova: Katarina Breka, master ekolog