Naselje Cerak - Vinogradi
Naselje Cerak – Vinogradi je naselje u opštini Čukarica u gradu Beogradu.
Građeno je u periodu od 1978. do 1985. godine prema projektu arhitekata Darka Marušića, Milenije Marušić i Nedeljka Borovice. Njihov projekat izabran je na godinu dana ranije sprovedenom konkursu. Prilikom izgradnje naselja otkriveno je arheološko nalazište iz doba neolita Vinčanske kulture.
Naselje predstavlja reakciju na dotadašnju anonimnost javnog prostora i masovnu gradnju tipskih zgrada u Beogradu. Prilikom gradnje sprovedene su brojne novine: poštovane su prirodne odlike i tokovi terena, primenjen je nov konstruktivni element kose tavanice, izmenjena je organizacija unutrašnjeg prostora stanova, upotrebljena je opeka u boji za fasade, primenjen je nov koncept bašti u prizemlju itd. Naselje je izdvojeno od velikih saobraćajnica a odlikuje ga veliki broj zelenih površina. Sve ulice ponele su nazive prema zasađenim drvoredima – Jasenova, Kedrova, Borova, Lipa, Kestenova i dr. Prilikom gradnje stambenih zgrada podignuti su i brojni objekti javne namene. Naselje je u mnogome podiglo standard stanovanja u prigradskim mestima u Beogradu.
Autori su dobili za ovaj projekat Oktobarsku nagradu grada Beograda. Godine 2019. naselje Cerak – Vinogradi proglašeno je za prostornu kulturno-istorijsku celinu.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar