Novi Pazar
Novi Pazar - grad u kome se spajaju istok i zapad, hrišćanstvo i islam, i u kome svaki kutak čuva istoriju vekovima stvaranu kroz uspone i padove. Smešten na obalama reke Raške, na obroncima Golije i Rogozne, zbog izuzetnog geografskog položaja kroz istoriju je predstavljao važno trgovačko i kulturno sedište. Pripada Raškom okrugu i čine ga sam grad i 98 seoska naselja u kome živi oko 120.000 stanovnika.
Poznat je kao grad u kome živi najveći procenat mladog stanovništva u Srbiji, čak 48%. Zbog toga se veoma ponose i ističu svoje prirodno i kulturno bogatstvo na svakom koraku. Arheološki nalazi ukazuju na prve naseobine iz doba neolita i Rimljana. Kasnije, tokom srednjeg veka grad je predstavljao prestonicu Nemanjićke države, a kada Turci dolaze na ove prostore grad postaje sedište Otomanskog Sandžaka. Procvat grada počinje sredinom 15. veka, kada se pretpostavlja da ga je osnovao Gazi Isa beg Isaković, turski vojskovođa. Vremenom se sve više razvijao, širio i nastanjivao Srbima, Jevrejima, Romima, kao i novopazarskim Turcima koji su činili većinu stanovništva. Tokom ratova stradao je u velikoj meri, ali posle 1960. dolazi do intenzivne urbanizacije i industrijalizacije čime se grad polako obnavlja.
Uz prirodne resurse, planinu Goliju (proglašenu za Rezervat biosfere) i Rogoznu, Novi Pazar je zahvaljujući bogatim spomenicima kulture 2017. godine pobedio na nacionalnom konkursu za izbor “Izuzetne destinacije Evrope” (EDEN). Tome su najpre doprineli manastiri Sopoćani i Đurđevi Stupovi i Petrova crkva koji se od 2007. godine nalaze na evropskoj kulturno-turističkoj ruti “Transromanika”, koja spaja evropsko nasleđe romaničkog perioda na prostoru Španije, Francuske, Nemačke, Austrije, Slovenije, Italije i Srbije. Ostali značajni spomenici su:
- Novopazarska tvrđava
- Kurd-Čelebijina džamija
- Iskender-Čelebijina džamija
- Amir-agin han
- Isa Begov hamam
- Ahmed-begova džamija
- Arap džamija
- Altun Alem Džamija
- Hadži Huremova džamija
- Hadži Mehova džamija
- Stari Ras
- Srednjevekovni grad Jeleč
- Kula Motrilja sa bedemom.
Grad je od davnina poznat trgovački centar, a danas ga mnogi prepoznaju po proizvodnji teksasa, cipela i nameštaja. Zbog obilja mineralnih izvora termalne vode na ovim prostorima koristili su još i Nemanjići, a kasnije Turci koji su izgradili prve hamame (turska kupatila). Po tome se posebno ističe Novopazarska banja čije vode dostižu 52°C. Opština je dobro povezana sa okolnim naseljima i gradovima. Dolinom Ibra vodi Ibarska magistrala od Beograda 290 km, koja se deli u više krakova i vodi ka Crnoj Gori i Kosovu i Metohiji, dok je najbliži aerodrom u Nišu, Konstantin Veliki, udaljen oko 180 km.