Pećina je locirana u dolini Toponičke reke u okviru krečnjačkog bloka Jezdinog vrha (606 m). Nalazi se u ataru sela Popšice, preko koga vodi zemljani put udaljen 1,5 km od centra sela. Pećinski ulazi leže na 16 m, 27 m i 28 m nadmorske visine. Postoji i još jedan manji koji nije istražen. Predeo oko pećine čini pojas hrastovih i bukovih šuma, livade i njive. Do nje se može doći iz više pravaca, iz Niša, Svrljiga i Soko Banje.

Prva istraživanja pećine obavio je J. Žujović 1893. godine, a kasnije i J. Cvijić u više navrata (1895, 1918, 1957). Oni su dali različite podatke o dužini pećinskih kanala, tako da je najobjektivnija dužina 510 - 530 m. Izdvojeno je 9 morfoloških celina:

• Severni ulazni kanal 43 m
• Južni ulazni kanal 43 m
• Centralna dvorana
• Sistem severnog sporednog kanala 153 m
• Glavni kanal 235 m
• Ponorski kanal 12 m
• Mišija dvorana 12 m
• Dvorana kada 10 m
• Niska dvorana.

Pećinski nakit je uglavnom malih dimenzija, bez nekih posebnih estetskih vrednosti. Paleontološkim nalazima otkriveni su ostaci pećinskog medveda (Ursus spelaeus), zeca (Lepus sp.), velikog slepog miša (Myotis myotis), dugokrilog slepog miša (Miniopterus scheribersi). Prilikom istraživanja 2001. godine konstatovano je prisustvo 6 vrsta slepih miševa. Pećina je prvi put zaštićena 1955. godine zajedno sa pećinom Samar, Provalijom i Malom propalom. Znatno kasnije 2004. godine doneta je nova uredba čime je pećina svrstana u Spomenike prirode III kategorije površine 20,60 ha. Administrativno pripada teritoriji opštine Svrljig.

Osim ove pećine, u blizini se nalaze još dva pećinska sistema: Jezava i Samar, kao i još nekoliko manjih. Kraški izvor Šopur izbija podno pećinskih ulaza, a nizvodno je viseća skrašćena dolina Zagodinog potoka sa velikim brojem vrtača po dnu. Jedna od pretpostavki je da čine jedinstveni hidrološki sistem sa ponorskim i vrelskim delom. Stanovništvo sela odavno zna za nju ali nikakve antropogene delatnosti nisu uticale na njeno očuvanje. Očuvana je skoro u potpunosti u izvornom obliku zbog čega zaslužuje status zaštite. Nažalost još uvek nije otvorena za turističke posete.