Rajkovićev hrast

Zaštićeni hrast, spomenik prirode „Rajkovićev hrast“ koji se nalazi u selu Donja Trnava, predstavlja retkog predstavnika nekada široko rasprostranjenih hrastovih šuma. Kao što je i u Pomoravlju došlo do smanjivanja površina pod šumama, Ponišavlje je zadesila ista sudbina, te su predstavnici nekadašnjih šuma na ovim prostorima danas uglavnom usamljeni primerci svojih vrsta, koji su zaslužili da budu stavljeni pod zaštitu zbog svojih značajnih prirodnih odlika.


Hrast se nalazi na posedu porodice Rajković, u selu Donja Trnava koje pripada opštini Niš. Nadmorska visina na kojoj je lociran iznosi 173 m. Kada se izračunavao prostor koji će se staviti pod zaštitu, uzimala se u obzir projekcija krošnje prečnika 16,40 m i na osnovu toga se izračunalo koja je granica pripadajućeg prostora, te se odredila i površina zaštićenog prirodnog dobra koja, u slučaju ovog hrasta, iznosi 2,30 ari. Prečnik krošnje je 16,40 m, a prečnik debla iznosi 1,40 m na visini od 1,30 m, a ukupna visina stabla iznosi 29 m, dok visina izračunata do prve grane koja je živa iznosi 2,50 m.

Deblo je dobrog zdravstvenog stanja, jako, iako mu nedostaje nekoliko donjih grana. Kruna nije simetrična, malo je nagnuta na jednu stranu, formirana od više bočnih grana koje se kreću ka glavnoj, centralnoj. Nagnutnost ka jednoj strani pretpostavlja se da je nastala kao posledica toga što je stablo raslo blizu same ivice puta koji tu prolazi. Deblu je kora ispucala uzdužno, njena boja je tamnosiva. Oblik debla je uglavnom pravilan. Obim debla iznosi 4,40 m i do ovog broja se došlo merenjem na visini od 1,30 m. Karakteristike „Rajkovićevog hrasta“ ustanovljene su 2002. godine kada je na njemu vršen premer, a pod zaštitu ovaj spomenik prirode stavljen je godinu dana kasnije, 2003. godine.

Zaštićenom prirodnom dobru, spomeniku prirode „Rajkovićev hrast“ dodeljen je režim zaštite trećeg stepena, što znači da je svrstan u značajna prirodna dobra Srbije po Pravilniku o kategorizaciji zaštićenih prirodnih dobara.