Slavski kolač

Uz liturgijske upotrebe hleba proizašlo je i njegovo korišćenje o drugim prigodama u ljudskom životu. Sveti Sava je iz Svete Gore doneo običaj osvećenje hleba i žita, hleba i pšenice, kao slavskog kolača. Srbi su jedini narod koji ima porodičnu krsnu slavu. Slava, krsno ime, jeste srpski praznik posvećen pokrovitelju kuće, sela, roda, crkve. Porodica proslavlja svog sveca zaštitnika uz specijalne obrede praćene gozbom i veseljem. Slavski kolač je pripreman uoči slave, mesila ga je domaćica od čistog pšeničnog brašna sa osvećenom vodicom. Okruglog je oblika, bogato ukrašen figurama od testa u vidu grožđa, ptica, klasja, cvetova i sl. Obavezni deo ukrasa je otisak poskurnika (slovo), koje se stavlja na sredinu kolača ili sa strane. Poskurnik je kvadratnog ili kružnog oblika, sa urezanim motivom krsta i slovima ИС ХС НИ КА. Slavski kolač se obredno lomi i to predstavlja najsvečaniji momenat u proslavljanju krsnog imena. On je tipična hlebna žrtva koje svoje poreklo ima u prehrišćanskim vremenima. Njime se prinosi žrtva u znak zahvalnosti božanstvu i zaštitniku na bogatoj žetvi, a ritual okretanja krsnog kolača na suncu, tj.sleva nadesno, pokazuje da okrugli obredni hleb simboliše sunce.


GALERIJA

Slavski kolač
Slavski kolač
Slavski kolač

Preuzeto iz Priča o hlebu, strana 25.

Izdavač Narodni muzej Kraljevo / Za izdavača Dragan Drašković

Autor izložbe i kataloga Violeta Cvetanovska

Urednik Dragan Drašković / Lektura i korektura mr Ana Gvozdenović

Tehnička realizacija Dragan Vojinović, Rade Pajović, Vladan Pejković, Slobodan Milenković

Fotografija Srđan Vulović / Dizajn publikacije Dragan Pešić

Grafička priprema Ajova doo / Štampa Interklima grafika

Kraljevo, 2013.