Smederevska tvrđava

Grad Smedervo nalazi se na obali reke Dunav, u severoistočnom delu Srbije. On se prvi put pominje 1019. godine, ali njegov uspon počinje tek u 14. veku kada se težište srpske politike, usled napada osmanske vojske na južne krajeve zemlje, prebacuje na sever države. Nakon smrti srpskog despota Stefana Lazarevića (1377 - 1427), dotadašnji glavni grad Beograd vraćen je Mađarskoj, a novi despot Đurađ Branković  (1377 - 1456) odlučuje se za izgradnju nove prestonice. Njegov izbor bio je Smederevo. Tada po njegovom nalogu, 1428. godine, na ušću reke Jezave u Dunav, počinje izgradnja Smederevske tvrđave, koja postaje sedište svetovne i crkvene vlasti tadašnje Srbije.


Smederevska tvrđava građaena je u pet navrata, u periodu od 1428. do 1480. godine. Kao uzor za izgradnju tvrđave uzeta je carigradska tvrđava, a glavni graditelj bio je Đorđe Kantakuzin, brat despotice Jerine. Kamen za izgradnju donošen je i sa antičkih lokaliteta, Viminacijuma, Marguma i Kuliča. O zidanju grada sačuvan je natpis izveden crvenom opekom u samoj Tvrđavi.

Tvrđava je oblika nepravilnog trougla, a prostire se na površini od oko 11 ha i predstavlja jednu od najvećih srednjovekovnih tvrđava ravničarskog tipa. Ima 25 kula visokih preko 20 metara i opasana je bedemima, visokim oko 10, a širokih oko 4 metra. Čine je Mali i Veliki grad. U Malom gradu, koji je prvi sagrađen, nalazila se vladarska rezidencija, zlatarski i prepisivački centar, kao i kovanica novca. Na prostoru Velikog grada nalazile su se Dvorka i Blagoveštenska crkva u kojoj su čuvane mošti svetog Luke, i danas zaštitnika Smedereva. Veliki grad postao je zanatski i trgovači centar.

Smederevo je ostalo prestonica Despotovine sve do njenog pada 1459. godine. Nakon toga potpada pod osmansku vlast. Pretrpelo je značajna oštećenja u osmanskom periodu, tokom Prvog svetskog rata, a poslednje veće oštećenje bila je eksplozija municije 1941. godine. Danas Tvrđava predstavlja kulturno-istorijsko dobro, turističku destinaciju, i odličan prostor za kulturna dešavanja, a jedno od najpoznatijih je Tvrđava teatar.

 

Turistička organizacija grada Smedereva  https://www.visitsmederevo.com/

Tvrđava teatar https://www.tvrdjavateatar.com/