Sokobanja
Jedna od najposećenijih banja, Sokobanja, nalazi se na prostoru jugoistočne Srbije. Smeštena je u istoimenoj kotlini, na 400 m nadmorske visine okružena planinama Ozren i Rtanj. Kroz banju protiče reka Moravica, poznata po Bovanskoj klisuri. Na ovom području vlada umereno-kontinentalna klima, sa toplim letima i hladnim, oštrim zimama. Osim toga, karakteristična je i ruža vetrova koja se formira iznad kotline i bogatstvo vazduha negativnim jonima.
Najstariji tragovi ljudskih naselja na ovom prostoru potiču još iz doba neolita. Arheološkim istraživanjima koja su obavljena od strane Arheološkog instituta Srpske akademije nauka nađeni su predmeti iz ovog perioda na lokalitetu Trebič. Dalja istraživanja otkrila su ostatke rimskih grobnica iz 2. i 3. veka. Kasnije, i pod Turcima banja je bila nadaleko poznata. Podaci ukazuju da je imala status varošice sa lepo gradjenim mermernim kupatilima koja su bila nadaleko poznata i posećivana radi oporavka i lečenja. Posle I i II srpskog ustanka mesto se drastično promenilo, došlo je do sanacije turskog hamama i obnavljanja termomineralnih izvora. Najveći udeo u obnavljanu imao je srpski knez Miloš, koji je u banji podigao svoj konak. Kasnije, brigu o banji preuzima Mihajlo Obrenović kada banja postaje moderno turističko mesto. Veliki broj poznatih ličnosti boravilo je u banji: Branislav Nušić, Stevan Sremac, Radoje Domanović, Isidora Sekulić, Ivo Andrić. Nakon Drugog svetskog rata banja ponovo doživljava procvat, izgrađeni su novi hoteli, restorani i drugi sadržaji kao osnova za razvoj zdravstvenog turizma.
U banji postoji 6 izvora lekovite vode, temperature od 28° do 45,5°C. Ova voda spada u radioaktivne akvatoterme sa osobinama termo-alkalnih voda (radioaktivnost od 33,7 do 50 MJ). Upravo zbog ovih radioaktivnih gasova koji izbijaju na čitavoj teritoriji banje, svaki posetilac je izložen stalnoj blagoj inhalaciji, što pozitivno utiče na disajne organe i ceo organizam.
Medicinske indikacije:
- Bolesti disajnih organa kod dece i odraslih
- Akutne i hronične kardiovaskularne bolesti
- Reumatske bolesti
- Posttraumatska stanja
- Hronična ginekološka oboljenja
- Neurološka oboljenja
- Neuroze
- Stres sindrom
- Parkinsonova bolest (lakši oblici)
- Psihička i fizička iscrpljenost.
Lečenje se obavlja u Specijalnoj bolnici za prevenciju, lečenje i rehabilitaciju nespecifičnih plućnih bolesti "Sokobanja", koja se nalazi u podnožju planine Ozren, opremljena savremenom medicinskom opremom za pružanje medicinskih usluga i terapija: kupanje u turskom kupatilu “Amam”, finska sauna, biserna kupka, hidromasaža, manuelna masaža, kupanje u bazenu.
Do banje se stiže autoputem Beograd - Niš preko Aleksinca i magistralnim autoputem Paraćin - Zaječar preko Boljevca, kao i regionalnim putem Zaječar - Knjaževac. Najbliži gradovi su Aleksinac (30 km), Boljevac (27 km), Knjaževac (47 km), Niš (60 km), dok je Beograd udaljen 240 km.
Banja je bogata izvanrednim prirodnim motivima: izvor reke Moravice, Seselačka pećina, Bovansko jezero, Vrmdžansko jezero, Izletišta Ozren, Lepterija i Kalinovica, planina Rtanj, vodopad Ripaljka. Od antropogenih motiva najveću pažnju privlače: tursko kupatilo Amam u centru Sokobanje, srednjovekovni grad Sokograd, Etno kutak Grudonjske vodenice, Zavičajni muzej, Milošev konak, manastir Jermenčić.