Spomenik palim borcima u Drugom svetskom ratu (Aleksandrovac)
Aleksandrovac, ili kako je u srednjem veku bio poznat i kao Kožetin, svoj razvoj započinje tek krajem XIX veka. Obnovu i izgradnju zaustavljala su stradanja u balkanskim i u Prvom svetskom ratu, u kojima je stanovništvo Aleksandrovca aktivno učestvovalo. Stradanja su nastavljena i tokom Drugog svetskog rata pa se narod u znak otpora organizovao i dejstvovao kroz Rasinski partizanski odred. Grad je oslobođen septembra 1944. godine, kada je u rejonu Brusa i Aleksandrovca počeo prodor operativne grupe divizija NOVJ iz južne i jugozapadne Srbije.
U znak sećanja na poginule borce i žrtve fašističkog terora u narodnoj revoluciji 1941 – 1945. godine u centru grada podignut je spomenik. Spomenička celina se sastoji od velikog kvadratnog postolja od granita i na njemu bronzane figure borca u prirodnoj veličini sa visoko podignutom levom rukom. Sa prednje strane postamenta nalazi se reljef sa scenama borbe a sa strane memorijalni tekst. Spomenik je delo vajara Dušana Nikolića.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar