Spomenik partizanskom ustanku
Nakon nemačke okupacije Gornjeg Milanovca otpočele su borbe za njegovo oslobođenje zajedničkim akcijama partiznaskog i četničkog pokreta. Krajem septembra 1941. godine ovim akcijama pomoć su pružili Čačanski i Kragujevački partizanski odred kao i delovi Takovskog četničkog odreda.
Ipak, po oslobođenju usledio je četnički napad na Gornji Milanovac. Na kraju je Treći bataljon 849. nemačkog pešadijskog puka uspeo da se probije do grada i 15. oktobra ga ponovo zauzme. Ponovno oslobođenje usledilo je nakon dvanaestočasovnih borbi 17. septembra 1944. godine, kada je 17. narodnooslobodilačka udarna divizija oslobodila grad.
Godine 1959. Milanovčani su u gradskom parku podigli spomenik partizanskom ustanku koji simboliše borbu svih Jugoslovena protiv okupatora. Izrađen je od belog mermera u vidu otvorene knjige sa figuralnim reljefom. Spomenik je delo Ratimira Stojadinovića.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar