Inicijativu za podizanje spomenika pokrenulo je Društvo nekadašnjih učenika francuskih škola i Društvo prijatelja Francuske 1924. godine. Prvobitna ideja je bila da se spomenik francuskim vojnicima poginulim braneći Srbiju 1915. godine podigne u Parizu ali je doneta odluka da ipak bude u Beogradu. Na mestu određenom za spomenik nalazio se spomenik voždu Karađorđu koji je srušila austrijska vojska, tokom okupacije 1916. godine, sa namerom da postavi novi sa likom cara Franje Josifa. Preko puta ove lokacije gradila se i nova zgrada francuske ambasade.

Na konkursu za autora spomenika izabran je jugoslovenski vajar i arhitekta Ivan Meštrović. Ovaj autor izradio je bronzanu figuru, u tada popularnom stilu art dekoa, koja predstavlja masivno telo ženske figure, snažnog iskoraka, odlučno ispružene ruke i ponosno uzdignute glave. Grupa Meštrovićevih pomoćnika izradila je postolje u Splitu od bračkog kamena. Postolje je visoko sedam metara i na njemu su predstavljena dva reljefa: na prvom personifikacija Sorbone (simbol francuske pomoći u obrazovanju srpske omladine) a na drugom niz francuskih i srpskih ratnika (simbol vojne saradnje u proboju Solunskog fronta). Okolina spomenika uređena je po uzoru na francuske parkove. Spomenik je svečano otkriven 11. novembra 1930. godine na Dan mira, uz najviše vojne počasti i prisustvo najviših državnih zvaničnika Srbije i Francuske.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar