Spomenik Živojinu Mišiću
Živojin Mišić (1855 - 1921) je i pre Prvog svetskog rata smatran jednim od najboljih stručnjaka za strategiju u srpskoj vojsci. U balkanskim ratovima i na početku Prvog svetskog rata bio je pomoćnik načelnika štaba Vrhovne komande vojvode Radomira Putnika. U Kolubarskoj bici preuzeo je komandovanje Prvom srpskom armijom, koja je imala odlučujuću ulogu u srpskoj ofanzivi. Za uspešno komandovanje u ovoj bici unapređen je u čin vojvode. Uživao je veliki autoritet i ugled kod svojih vojnika i naroda. U znak zahvalnosti srpski narod mu je u nekoliko gradova podigao spomenik:
- Spomenik u centru Mionice, na istoimenom trgu, podignut je 1988. godine i delo je vajara Ota Jovana Loga. Postavljen je u čast 70 godina od proboja Solunskog fronta. Postament spomenika izrađen je od betona i obložen granitnim pločama, dok je tri metra visoka skulptura vojskovođe na konju sa mačem, izlivena u bronzi.
- Na Ribničkom mostu u Mionici 1984. godine postavljeno je u vidu kamenog bloka spomen-obeležje, gde je Živojinu Mišiću predata komanda nad Prvom armijom 15. novembra 1914. godine. Spomenik je delo vajara Nebojše Mitrića.
- U centru sela Struganik, rodnog mesta Živojina Mišića, postavljena je na visokom betonskom postamentu njegova spomen-bista. Ona je delo Veljka Forcana. Godine 2006. pored vojvodine kuće podignuta je i spomen-česma.
- U glavnoj pešačkoj i trgovačkoj zoni u Valjevu, nalazi se trg i na njemu spomenik posvećen Živojinu Mišiću.
- Na Novom groblju u Beogradu postavljen mu je spomenik 1922. godine.
- Ispred Sajma u Beogradu se nalazi spomenik Živojinu Mišiću, visok dva metra i izrađen u Bronzi. Nalazi se u bulevaru koji nosi njegovo ime, a postavljen je 1988. godine prilikom obeležavanja 70 godina od proboja Solunskog fronta. Autor spomenika je Drinka Radovanović.
- U Subotici je 2018. godine podignut spomenik Živojinu Mišiću prilikom obeležavanja sto godina od nastanka Jugoslavije. Autor i vajar Franjo Mačković izradio je i spomenike kralju Aleksandru i Josipu Brozu Titu i time odao počast nekadašnjoj domovini.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar