Centar ovog prostora u antičkom periodu bila je tvrđava Palanka, koja se nalazila na mestu ušća reka Karaš i Nere u Dunav, dok se sa druge strane Dunava nalazila tvrđava Ram. Obe su izgrađene sa ciljem odbrane od varvarskih naroda. Današnje naselje osnovao je 1717. godine grof Mersiju, 10 km nizvodno od ušća kao nemačko kolonističko selo, ali je većina objekata zbog čestih ratova uništena. Urbani (i privredni) razvoj Bele Crkve počinje u XIX veku po ugledu na moderne evropske gradove. U ovom periodu formira se i centralno gradsko jezgro na kome se danas mogu videti zdanja podignuta u stilu baroka, klasicizma, eklektike, secesije i jedan deo iz epohe socijalizma.

Godine 2019. prostor starog gradskog jezgra Bele Crkve proglašen je za kulturno-istorijsku celinu. Ukupna površina sa zaštićenom okolinom iznosi oko 86 h. U okviru njega nalaze se: sakralne građevine, arhitektonsko-istorijski objekti, objekti podignuti za potrebe vojske, škole, kafane, hoteli, kuće znamenitih istorijskih ličnosti, ostaci materijalne kulture iz antičkog perioda itd.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar