Veliki Šturac

Rezervat prirode Veliki Šturac nalazi se u centralnoj Srbiji, kod Gornjeg Milanovca. Smešten je na teritoriji opština Gornji Milanovac i Kragujevac, sa površinom od 8 ha. Veliki Šturac, ili Cvijićev vrh, predstavlja najviši vrh planine Rudnik i nalazi se na 1.132 m nadmorske visine. Za zaštićeno područje proglašen je 1956. godine, kao prirodno dobro od izuzetnog značaja I kategorije.


Sam Rudnik je najviša planina Šumadije, i smešten je između Gornjeg Milanovca i Topole na Šumadijskoj gredi. On je i hidrografski čvor Šumadije sa kojih se vode spuštaju prema slivovima Kolubare, Velike i Zapadne Morave. Samo ime govori da je u prošlosti Rudnik bio prostor eksploatacije ruda, naročito olova i cinka. Izgrađen je od škriljaca, konglomerata, krečnjaka, peščara i laporca kroz koje se probijaju magmatske stene. Do ovog prirodnog dobra može se doći kako automobilom, tako i autobusom i biciklom iz pravca Beograda magistralnim putem М-22. Njegova udaljenost od Beograda je 100 km, od Kragujevca 25 km, a od Gornjeg Milanovca 15 km.

KULTURNO NASLEĐE: Na planini Rudnik nalazili su se tragovi rudarstva iz rimskog i srednjevekovnog doba, ali su oni nestali modernom eksploatacijom. Na Rudniku se kovao prvi srpski dinar sa ćiriličnim pismom – dinar kralja Dragutina. Prisutni su ostaci turske varoši i tvrđave, koji su izgrađeni na prethodnom srpskom utvrđenju Rudnik u kojem je skončala Prokleta Jerina. U blizini se nalaze i ruševine muslimanske bogomolje Mise. Na padinama planine nalazi se i srednjevekovni manastir Blagoveštenje Rudničko iz 14. veka, podno kojeg se nalazi izvor svete vode. Postoje i spomenici iz Drugog svetskog rata.

FLORA I FAUNA: Planina Rudnik prekrivena je šumom bukve (Fagus), u kojoj se javljaju hrast (Quercus), javor (Acer) i mleča (Acer platanoides).

TURISTIČKE ATRAKCIJE: Bogadstvo šume u kojoj posetioci mogu uživati prolazeći stazama zdravlja, stvaraju uslove da se na Rudniku razvija letnji i zimski zdravstveni, sportski, rekreativni i lovni turizam. Staze su označene i vode kroz šumu do rudničkih vrhova: Banetov vrh (1.089 m), Mali Šturac (1.058 m), Srednji Šturac (1.113 m) i Veliki Šturac (1.132 m). Ovo područje odlikuje se dobrim klimatskim uslovima, pa je nakon Prvog svetskog rata 1922. godine, Rudnik je bio proglašen za vazdušnu banju. Kao poznata destinacija za rekreativne nastave, na Rudniku su izgrađeni i brojni tereni za razne sportove. Lovni turizam svodi se na krupnu i sitnu divljač. Nedaleko od rezervata nalaze se prirodna dobra Ovčarsko-kablarska klisura, Ostrovica, Rajac, Takovski grm, Oplenac.