Naseljavanje ovog kraja srpskim stanovništvom počnje u 18. veku nakon razvoja Potisko-pomoriške vojne granice. Tom prilikom je u Vranjevu smeštena jedna od šest graničarskih četa za održavanje reda, odbranu i zaštitu od Tise i regulisanje redovnog rečnog saobraćaja. Ekonomski uspon Vranjeva počinje od sredine 19. veka i traje sve do Drugog svetskog rata, kada najuže gradsko jezgro dobija izgled koji je delimično zadržan do danas.

Prostorno kulturno-istorijska celina Vranjevo, zajedno sa zaštićenom okolinom, obuhvata teritoriju od 8 ha, 54 a i 22 m². Urbanističke, arhitektonsko-stilske i kulturno-istorijske vrednosti života Srba u Severnom Banatu od sredine 18. do početka 20. veka, vidljive su u retko očuvanom starom centru seoskog naselja. U okviru ove celine izdvajaju se: Srpska pravoslavna crkva posvećena Svetom Jovanu Preteči (sagrađena početkom 19. veka u duhu klasicizma); Zgrada stare opštine (sagrađena je 1824. godine u stilu seoske varijante klasicizma); i Kuća Vladimira Glavaša (sagrađena je prvoj polovini 19. veka, takođe u stilu pojednostavljene varijante klasicizma).

Vladimir Lukić

dipl. istoričar