1.13. Šumadijski rejon - Šumadija
Šumadijski rejon obuhvata delove brdovitih terena Šumadije, od planine Rudnik do reke Velike Morave. Prostire se od 44° 32' geografske širine na severu do 43° 52' geografske širine na jugu, na nadmorskim visinama od 80 m do 400 m.
GALERIJA
Predeli gde se prostiru vinogorja i gde se nalaze vinogradi uglavnom nalaze na nadmorskim visinama od 150 m do 350 m koja se postepeno smanjuje idući od jugozapada ka severoistoku rejona.
Obuhvata teritoriju u opštinama Aranđelovac, Topola, Smederevska Palanka, Velika Plana, Rača, Lapovo, Batočina, Kragujevac i Knić.
Tipovi zemljišta ovog rejona su vertisol i eutrični kambisol, u manjoj meri i luvisol i zemljišta u lesiviranju, humofluvisol i semiglej, fluvisol i ostala zemljišta. Karakteriše se različitim ekspozicijama terena. Vinogradi se uglavnom nalaze na južnim, jugoistočnim i istočnim ekspozicijama, kao i na vrhovima platoa.
Orografske - reljefne karakteristike ovog rejona čine planine koje spadaju u grupu Dinarskih planina (tzv. Šumadijska greda). Tu spadaju planine: Kosmaj (626 m), koja se nalazi sa severozapadne strane rejona, Gledićke planine (922 m) sa južne strane rejona, Kotlenik (749 m), južno od Gružanskog jezera, zatim planina Rudnik (1.132 m) i Bukulja (696 m), sa zapadne strane.
U Šumadijskom rejonu preovlađuju šume hrasta lužnjaka, jasena, vrbe, topole, hrasta cera i sladuna, kao i bukove šume. Brdski niži potpojas obrastao je gorskim bukovim šumama, posebno u Rudničkom kraju.
Glavna karakteristika pejzaža ovog rejona su brdoviti i valoviti tereni koji su često pod šumama, posebno na višim terenima obroncima planine Rudnik i drugih planina. Rejon karakterišu i brojni voćnjaci i parcele pod ratarskim kulturama. Na pejzaž utiču ravni tereni dolina reka Lepenica, Uglješnica, Jasenica, Kubršnica, reka Gruža sa Gružanskim jezerom, kao i dolina reke Velika Morava.
Podeljen je na nekoliko vinogorja:
1.13.1. Krnjevačko vinogorje - Krnjevo;
1.13.2. Oplenačko vinogorje - Oplenac;
1.13.3. Račansko vinogorje - Rača;
1.13.4. Kragujevačko vinogorje - Kragujevac.
Krnjevačko vinogorje prostire se sa leve obale Velike Morave, severno od Velike Plane i Smederevske Palanke.
Oplenačko vinogoroje zauzima najveću površinu u ovom rejonu. Nalazi se u samom centru Šumadije, na padinama Venčaca I Rudnika. Vinogradi su pretežno zasađeni stonim sortama. Ujedno ima i najveći broj gazdinstava koja proizvode vino.
Račansko vinogorje zauzima deo od Velike Palne na severu do Miloševa na jugu.
Kragujevačko vinogorje obuhvata terene oko svernih padina Gledćkih planina i jugoistočnim padinama Rudnika.
Zbog specifičnosti klime i uticaja velikih površina pod šumama, ovaj rejon jedan je od najvažnijih u Srbiji. Oko pentaestak vinarija proizvodi vina visokog kvaliteta koja izvozi na tržište. Najpoznatije su: Vinarija Aleksandrović, Vinarija “Zadužbina kralja Petra I Karađorđevića”, Vinarija Mali Podrum, Vinarija Lipovac, Vinarija Arsenijević.