Iako je naseljavanje Jevreja na prostor Beograda započeto još sredinom XVI veka, oni građanska prava stiču tek krajem XIX veka u novoformiranoj srpskoj državi. Za svoje brojne potrebe jevrejeska zajednica je iznajmljivala prostor u Beogradu, da bi se vremenom pokrenula inicijativa za sopstvenu zgradu.

Gradanja sinagoge trajala je od 1925. do 1926. godine a izvedena je po projektu arhitekte Franje Urbana, u stilu arhitektonskog pravca akademizma sa uticajem neorenesanse. Sastoji se od suterena, prizemlja, galerije, prizemlja i dva sprata. Na centralnoj fasadi se ističe, u okulusu smeštena, Davidova zvezda. Zgrada je objedinjavala verske, kulturne, prosvetne, kancelarijske i stambene potrebe jevrejske zajednice u Beogradu. Godine 1939., po projektu arhitekte Milutina Jovanovića, izvedeni su naknadni radovi.

Tokom Drugog svetskog rata, odnosno nacističke vlasti u Beogradu od 1941. do 1944. godine, zgrada je pretvorena u javnu kuću kako bi se Jevreji dodatno omalovažavali. Nakon rata vraćena joj je prvobitna namena. Danas je jedina aktivna jevrejska bogomolja u Srbiji. Godine 2013. proglašena je za spomenik kulture.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar