Dom Jevrema Grujića

Ovaj spomenik kulture nalazi se u Svetogorskoj ulici br. 17 u centru Beograda i pripada potomcima Jevrema Grujića, značajnoj političkoj ličnosti Srbije iz sredine XIX veka. Sagrađena je 1896. godine prema projektu Milana Kapetanovića, uglednog srpskog arhitekte, profesora i dekana. Kuća je bila namenjena za Jervremovu ćerku Mirku, prvu počasnu damu kraljice Marije Karađorđević, i predsednicu ženskog kulturno-prosvetnog i humanitarnog društva „Kolo srpskih sestara“. 


U ono vreme predstavljala je tipičnu gradsku kuću, sagrađenu u stilu akademizma i neorenesanse, a odlikovala se izuzetno lepim fasadama. Unutrašnjost kuće značajna je zbog bogate zbirke predmeta većinom iz XVIII i XIX veka, generacijski sakupljane u porodici, a čini je oko 400 umetničkih dela. Obuhvaćeni su naši najpoznatiji umetnici kao što su Paja Jovanović, Uroš Predić, Steva Todorović, Uroš Knežević, Arsenije Petrović, Zora Petrović, Ivan Tabaković, Đorđe Krstić. Sačuvani su još i staro oružje, stilski nameštaj, uniforme, arhivski materijal i bibliotečki predmeti. Takođe, ova kuća bila je mesto sastanaka brojnih ličnosti srpske politike i diplomatije, kao i sedište mnogih ustanova, te je i svedok važnih političkih i kulturnih događaja. U novijoj istoriji, 1967. godine, u njenom podrumu otvorena je od strane Jevremovog potomka i prva beogradska diskoteka „Kod Laze Šećera“. 

 

Vladimir Lukić

dipl. istoričar