Goč – Gvozdac
Specijalni rezervat prirode “Goč - Gvozdac” nalazi se između planine Stolovi i masiva Željina i Kopaonika u centralnoj Srbiji. Specifična orografija i bogati prirodni resursi uticali su da se proglasi zaštićenim područjem II kategorije od regionalnog, odnosno velikog značaja.
Rezervat pripada opštinama Kraljevo i Vrnjačka Banja sa površinom od 3.957,17 ha, od čega je 3.753,90 ha u državnoj svojini, a 203,27 ha u drugim oblicima svojine.
Ovaj prostor bogat je šumama, izvorima i vrelima, pogotovo bukovo-jelovim šumama Abieto-Fagetum serbicum, šumama crnog bora Potentilo-Pinetum gocensis, subalpijskom bukovom šumom Fagetum subalpinum i šumama planinskog javora sa bukvom Acetreto-Heldreichii-Fagetum. Cilj zaštite jeste očuvanje jedinstvenih bioloških, geomorfoloških i hidrogeoloških pojava, kao i da bi se očuvao veliki diverzitet flore - 715 biljnih vrsta (crni bor (Pinus nigra var. Gocensis) i endemit Balkanskog poluostrva planinski javor (Acer heldreichii) i brojne endemične, retke i ugrožene, međunarodno značajne biljne vrste, kao i fauna koju čini 317 vrsta insekata, 129 vrsta ptica, 20 vrsta vodozemaca i gmizavaca i 27 vrsta sisara među kojima su vidra, hermelin, veliki puh i lasica.
Na području Specijalnog rezervata prirode utrvđena su tri režima zaštite I, II i III stepena.
Režim zaštite I stepena, površine 113,68 ha, obuhvata četiri lokaliteta:
- lokalitet "Brezna" površine 2,3225 ha sa mešovitom sastojinom jele, bukve, crnog bora i kitnjaka
- lokalitet "Krčanik" površine 5,0331 ha, čiju osnovnu vrednost čini šuma crnog bora
- lokalitet "Savin laz" površine 44,9147 ha, područje obraslo zajednicom subalpijske šume bukve
- lokalitet "Klisura Brezanske reke" površine 61,4094 ha, sa reliktnim polidominatnim šumskim zajednicama.
Režim zaštite II stepena, površine 348,23 ha obuhvata sledeće lokalitete:
- lokalitet "Brezjak", površine je 9,4727 ha, sa mešovitom šumom jele, bukve, jasike, breze, gorskog javora i divlje trešnje
- lokalitet "Dobre vode" površine je 14,4430 ha, sa najočuvanijim sastojinama bukve i jele sa primesom gorskog javora i planinskog bresta
- lokalitet "Savin laz", površine 54,8213 ha, koji karakteriše tip šume subalpijske bukve - Fagetum moesiacae subalpinum typicum
- lokalitet "Gvozdačka reka" površine 13,1891 ha, sa očuvanim mešovitim šumama jele i bukve - Abieti Fagetum typicum
- lokalitet "Brezanska reka" površine 256,2862 ha, koji karakteriše kompleks kserotermofilnih sladunovo-cerovih i drugih tipova šuma, šuma kitnjaka i graba (Ostryo - Quercetum dalechampii serpentinicum).
Režimom zaštite III stepena obuhvaćeno je 3495,26 ha, i to lokaliteti:
- "Korita - Cvetalica" - stanište lincure
- "Kanjon Gvozdačke reke" - stanište jorgovana
- "Prerovska reka - Gajevača" u okviru kog se nalaze vodotoci sa malim slapovima.