Kosmaj
Planina Kosmaj spada u grupu Šumadijskih planina. Relativno je niska planina nadmorske visine od 628 m, površine 1500 ha. Na njoj se nalaze značajne prirodne i kulturne vrednosti koje su omogućile da se proglasi za Predeo izuzetnih odlika, površine 3.514,50 ha.
Zaštićeno prirodno dobro pripada teritoriji grada Beograda, gradska opština Mladenovac (1598,90 ha) i gradska opština Sopot (1915,60 ha).
Naziv planine potiče od keltske reči cos - šuma i predindoevropske reči maj - planina. Planina je obrasla bujnom vegetacijom, pogotovo hrastovim i bukovim šumama. Ovde živi 51 vrsta sisara, 96 vrsta ptica i veliki broj različitih vrsta insekata. Takođe zastupljeno je preko 550 vrsta biljaka. Veliki značaj imaju kulturno-istorijske vrednosti koje se nalaze u podnožju planine, poput manastira Pavlovac i Tresija, crkve Svete Trojice i crkve Svetog Petra.
Na zaštićenom prostoru ustanovljena su dva režima zaštite, i to:
- Režim zaštite II stepena, površine 677 ha koji obuhvata prostor Gazdinske jedinice "Kosmaj" (659,30 ha), kao i prostor u okruženju manastira Pavlovac (17,70 ha);
- Režim zaštite III stepena na ostalom prostoru u granicama zaštićenog područja, površine 2.837,50 ha.