Manastir Bogovađa
Manastir Bogovađa nalazi se u naselju Bogovađa u opštini Lajkovac. Ime je dobio po česmi za koju se veruje da ima svetu vodu (Božju vodu). Manastirska crkva posvećena je Svetom Đorđu. Za prvobitnu crkvu ne zna se pouzdano vreme gradnje ni ime ktitora, ali se smatra da je sagrađena u vreme despota Stefana Lazarevića u XV veku. Crkva je srušena nakon pada Despotovine pod tursku vlast. Na temeljima stare sagrađena je nova crkva 1545. godine zahvaljujući knezu Petru Velimiroviću. I ona strada krajem XVIII veka.
Današnji hram sagrađen je u periodu od 1849. do 1852. godine. Radove je finansirao knez Miloš Obrenović, a glavni neimar bio je Milutin Gođevac iz Bosne. Pripada tipu jednobrodne građevine. Ima izduženu osnovu, sa polukružnom oltarskom apsidom i pravougaonim pevničkim prostorima. Iznad zapadnog pročelja nalazi se barokni zvonik. Ikonostas je oslikao Milija Marković 1858. godine.
U priprati crkve sahranjen je najstariji sin despota Đurđa Brankovića, Grgur Branković. U manastiru je doneta odluka o podizanju Prvog srpskog ustanka, a tokom ratnog perioda u njemu je zasedao Praviteljstvujušči sovjet, jedan od centralnih organa vlasti u ustaničkoj Srbiji. Tokom Prvog svetskog rata manastirski konaci bili su pretvoreni u bolnicu za ranjenike.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar