Manastir Grgeteg

Manastir Grgeteg se nalazi na južnim obroncima Fruške gore, u ataru naselja Grgeteg na teritoriji opštini Irig. Manastirska crkva je posvećena Prenosu moštiju Svetog Nikole.


Prema narodnom predanju manastir je podigao srpski despot Vuk Branković (Zmaj Ognjeni Vuk), za svoga slepog oca Grgura Brankovića (monaha Germana). Istoričari smatraju da je sagrađen u periodu između 1459. i 1521. godine (nikako u vreme pomenutog despota koji je umro 1459. godine). Prvi pisani podaci o manastiru potiču iz turskih zapisa iz 1546. godine. Grgeteg je tokom XVII veka bio zapušten, a obnovljen je tek 1708. godine zahvaljujući mitropolitu Isaiji Đakoviću.

Umesto stare kamene crkve, 1770. godine sagrađena je nova barokna građevina sa zvonikom. Unutrašnjost nije živopisana, a ikonostas je delo Zahrarija Orfelina iz 1740. godine. Crkva je obnovljena 1901. godine prema projektu austrijskog arhitekte Hermana Bola. Tom prlikom slikar Uroš Predić uradio je novi (današnji) ikonostas. Tokom Drugog svetskog rata manastir je strdao. Danas se u okviru manastirskog kompleksa pored glavne crkve nalaze i kapela posvećena Rođenju Presvete Bogorodice, kapela posvećena prepodobnom Serafimu Sarovskom i konaci.

 

Vladimir Lukić

dipl. istoričar