Prema narodnom predanju manastir Jazak je zadužbina despota Jovana Brankovića iz XV veka. Bio je posvećen Vavedenju Presvete Bogorodice, a prvi pisani podatak o njemu potiče iz 1522. godine. Nakon Velike seobe Srbe u ovaj već opusteli manastir su 1705. godine prenete mošti cara Uroša (iz manastira Nerodimlja). Godine 1736. počela je izgradnja manastira Novi Jazak, u koji je prenet celokupan inventar iz Starog.

Glavna crkva je građena kombinacijom belog kamena i crvene cigle. Ima trikonhosnu osnovu sa kubetom na desetostranoom tamburu. Ikonostas (sa 58 ikona) je delo Dimitrija Bačevića i njegovih pomoćnika Teodora Kračuna i Dimitrija Popovića, a nastao je u periodu od 1759. do 1769. godine. Pavle Čortanović 1899. godine je oslikao unutrašnjost hrama. Početkom XIX veka crkvi je dozidan trospratni zvonik.

Tokom Drugog svetskog rata oštećen je od strane ustaša, Nemaca i partizana. Uz pomoć nemačkih vojnika mošti cara Uroša su prenete u Beograd a u manastir su vraćene tek 2001. godine. Takođe, u manastiru se čuva deo moštiju Svete Anastasije Rimljanke i Svetog Nikolja Žičkog. Poslednji obimniji radovi na arhitekturi izvedeni su devedesetih godina XX veka.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar