Prema narodnoj tradiciji manastir je zadužbina cara Konstantina Velikog i njegove majke Jelene, dok se prema crkvenim izvorima gradnja manastira datuje u prvu polovinu XII veka. Ipak prema savremenoj istoriografiji manastir je sagrađen 1395. godine kao zadužbina vlastelina Konstantina Dejanovića i njegove žene Jelene. Konstantin iste godine gine u bici na Rovinama a gradnju manastira nastavlja njegova ćerka Jelena, žena vizantijskog cara Manojla II Paleologa i majka poslednjih vizantijskih careva Jovana VIII i Konstantina XI.

Hram ima osnovu u obliku trolista sa sedmostranim tamburom kupole. Građen je od sige, lomljenog kamena i opeke.  Iznad priprate se nalazi sprat, a iznad sprata kula zvonara. Krov je prvo bio prekriven ćeramidom, a zatim običnim limom. Umesto unutrašnjeg narteksa postoji parter, dok je spoljni narteks dograđen u XIX veku. Živopis je delo nepoznatih zografa iz 1499. godine. Velika obnova urađena je 1876. godine i tom prilikom je dozidan ulazni trem hrama. Zbog nepristupačnosti predela oko manastira, Poganovo nikada nije pustošeno i do danas je zadržalo autentičan izgled. Konzervatorko-restauratorski radovi izvedeni su 1966. i 1974. godine.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar