Manastir Ravanica
Manastir Ravanica se nalazi kod sela Senje u opštini Ćuprija, u podnožju Kučajskih planina. Manastirski hram je posvećen Vaznesenju Gospodnjem.
Ktitor Ravanice bio je srpski knez Lazar Hrebeljanović, a sagrađena je u periodu između 1375. i 1377. godine. Prema narodnoj pesmi smatra se da je graditelj bio Rade Neimar (Rade Borović) čuveni zidar iz današnjeg zaleđa grada Bara. Tom prilikom Lazar je manastiru u cilju izdržavanja dao i prihode od novobrdske carine, skelarine, brojne voćnjake i vinograde.
Knez Lazar je poginuo tokom bitke na Kosovu 1389. godine, a sahranjen je u manastiru Ravanici. Za vreme vladavine Osmanlija manastir je imao problema sa izdržavanjem i sigurnošću. Monasi manastira 1690. godine zajedno sa velikom brojem Srba predvođenim Arsenijem III Čarnojevićem napuštaju svoje domove i sele se u Habzburšku Monarhiju. Sa sobom nose i Lazareve mošti. Prvobitno je bio pohranjen u drvenoj crkvi u Sent Andreji. Ravanički monasi pronalaze opusteli manastir Vrdnik na Fruškoj gori, pomažu njegovu obnovu i tamo smeštaju Lazareve mošti. One su 1941. godine prenete u Sabornu crkvu u Beogradu a 1989. godine (600 godina od Kosovske bitke) ponovo u Ravanicu. Gotovo svi vladari u Srbiji pomagali su obnovu Ravanice, ali se tek polovinom XX veka pristupilo ozbiljnoj rekonstrukciji i restauraciji.
Manastir Ravanica je građen u stilu Moravske škole. Pored manastirske crkve postojali su konaci, trpezarija, i pomoćni objekti, a čitav koompleks bio je opasan visokim bedemom sa sedam kula. Danas su očuvane tri kule i deo severnog bedema. Crkva je sagrađena u originalnom arhitekonskom rešenju nastalom spajanjem svetogorske tradicije trolisne osnove i modela upisanog krsta sa pet kupola. Ikonostas potiče iz tridesetih godina XIX veka, a isto tako je i prvopitno živopis slabo očuvan.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar