Manastir je zadužbina srpskog srednjevekovnog cara Dušana Nemanjića. Zdanje je podignuto kao Dušanova glavna zadužbina, u periodu od 1343. do 1347. godine, najverovatnije na mestu ranije bogomolje. Čitav kompleks obuhvata površinu od oko 6 500 m². Hram je građen romaničkim stilom od belog i plavoljubičastog mermera. Imao je pravougaonu osnovu sa upisanim krstom, trodelnim oltarom i središnjom kupolom na četiri stupca. Unutrašnjost crkve je bila živopisana ali su danas otkriveni samo delovi freski. Takođe, postojao je kameni ikonostas i jedinstveni mozaički pod. Nakon smrti 20. decembra 1355. godine, car Dušan je sahranjen u posebnoj grobnici, smeštenoj u jugozapadnom delu naosa crkve Svetih arhangela. Pored glavne crkve sagrađeni su i crkva Svetog Nikole, trpezarija, most preko Bistrice i visoki zidovi.

Manastir je oštećen 1455. godine od strane Osmanlija, koji su 1615. godine i srušili crkvu, a materijal upotrebili za gradnju Sinan-pašine džamije u Pruzrenu. Arheološka istraživanja na ovom lokalitetu sprovedena su 1927. godine kada su i pronađene mošti cara Dušana i prenete u Beograd u crkvu Svetog Marka. Konzervacija je otpočela nakon Drugog svetskog rata a od 1998. godine manastir je ponovo aktivan. Nažalost, ponovo je stradao krajem XX i početkom XXI veka u nemirima na Kosovu i Metohiji.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar