Manastir Sveti Nikola Dabarski

Manastir Svetog Nikole se nalazi u mestu Pribojska banja pored reke Lim, u opštini Priboj. U okviru manastirskog kompleksa nalaze se još i manja crkva Uspenja Presvete Bogorodice i ostaci crkve Svetog Ilije.


Nema pouzdanih istorijskih podataka o vremenu nastanka manastira i njegovom ktitoru, ali se smatra da potiče iz XII veka i da je zadužbina nekog od prvih vladara iz dinastije Nemanjić. Prvi put se pominje u „Studeničkom tipiku“ iz 1208. godine. Manastir je 1219. godine postao sedište Dabarske eparhije, jedne od prvih šest eparhija koje je osnovao Sveti Sava nakon proglašenja autokefalnosti Srpske crkve. Za episkopa izabran je Hristifor, Savin učenik iz Hilandara. Manastir je u XIV veku obnovio kralj Stefan Dečanski. Krajem istog veka bio je mauzolej srpske srednjevekovne vlastelinske porodice Vojinović. Poslednji put je obnovljen 1902. godine.

Crkva ima osnovu upisanog krsta sa polukružnom apsidom i dve polukružne niše na istoku, pripratu i prostrani otvoreni trem na zapadu. Crkva je živopisana u XIV i XVI veku. Ostaci prvobitnog živopisa vidljivi su u naosu i oltaru. U manastiru je 1974. godine pronađena jedna od najbogatijih riznica. 

 

Vladimir Lukić

dipl. istoričar