Manastir Vitovnica
Manastir Vitovnica nalazi se na uzvišenom platou na desnoj obali reke Vitovnice, udaljenom oko desetak kilometara od Petrovca na Mlavi. Manastirska crkva posvećena je Uspenju Bogorodice.
Nemamo sigurne podatke o vremenu gradnje, ali po narodnom predanju manastir je podigao srpski kralj Milutin krajem XIII veka nakon pobede nad bugarskim velikašima Drmanom i Kudelinom. Prvi put se pominje u turskom dokumentu iz 1537. godine. Manastir je nekoliko puta stradao, a obnovio ga je 1856. godine iguman Hadži Stefan Bojović.
Crkva je građena od kamena, gašenim krečnim malterom i sa vrlo malo opeke, u stilu moravske arhitekture. Ima trikonhalnu osnovu sa konhama spolja poligonalnim, a iznutra polukružnim i kupolom koju nose pilastri. Prilikom obnove crkve u XIX veku dozidana je i kula zvonik, kao i priprata. Tada su braća Ivan i Milija Marković izvela živopis i slikanu dekoraciju ikonostasne pregrade. Iznad severnih vrata nalazi se kamena ploča iz 1218. godine sa natpisom na starojermenskom i staroslovenskom jeziku, preneta iz crkve u Oreškovici. Manastirski kompleks čini još i izvor Svete vode i tri konaka.
Vladimir Lukić
dipl. istoričar