Staro jezgro današnjeg naselja formirano je tokom XVIII i XIX veka, a prostire se na tri brda tj. na Gardošu, Ćukovcu i Kalvariji. Ima oblik nepravilnog kvadrata, sa Glavnom ulicom koja deli varoš na istočnu i zapadnu, 59 ostalih ulica i 6 trgova. U njemu se nalazi oko 900 građevina brojnih gradskih institucija, vojnih, saobraćajnih, prosvetnih i verskih ustanova, od kojih su najstarije Nikolajevska crkva, kuća porodice Karamata, kafana Beli Medved itd. Svi oni svedoče o brojnim građevinskim tehnikama, arhitektonskim oblicima, tipovima i stilovima, i kulturnim uticajima kojima je Zemun bio vekovima izložen.

Vladimir Lukić,
dipl. istoričar