Na mestu stare, iz 1817. godine, u Subotici se počelo sa izgradnjom nove sinagoge. Finansirana od strane jevrejske zajednice, gradskih vlasti i pravoslavnog stanovništva, a po projektu budimepeštanskih arhitekta Marcela Komora i Jakoba Deže, sagrađena je 1902. godine. Jedna je od najlepših građevina verske arhitekture u secesijskom stilu. To je simetrična jednospratna građevina. Ona je petokupolana, a na vrhu svake kupole je Davidova zvezda. Odlikuju je ukrasi od vitraža, kao i stilizacije preuzete iz mađarskog folklora, kao što su stilizovane latice ruža, ljiljana i karanfila i paunovog perja.

Ona je bila druga po veličini na svetu, odmah posle one u Budimpešti. Nakon Prvog svetskog rata u Njujorku je sagrađena najveća sinagoga. Godine 1979. jevrejska zajednica u Subotici poverila je sinagogu gradu budući da više o njoj nije mogla da se stara. Zbog lošeg stanja Svetska fondacija za zaštitu spomenika je 2000. godine sinagogu stavila na listu sto najugroženijih građevina u svetu.

Vladimir Lukić

dipl. isoričar