Čista i netaknuta priroda planine, kao i klimatski i geološki faktori imaju pozitivno dejstvo na zdravlje ljudi i životinja. Legenda kaže da je bog Tar izabrao planinu da na njoj živi i tako je nagradio božanskim imenom. Izuzetne vrednosti planine upotpunjuju i brojni kanjoni, vodopadi, reke, biljni i životinjski svet, zbog čega je 1981. proglašena za Nacionalni park površine 24.991,82 ha. Upravo je ovde naš poznati naučnik Josif Pančić tragao za četinarom koji po priči meštana nije ni jela ni bor. Te davne 1875. godine otkrio je da je Tara stanište Pančićeve omorike, endemita koji je preživeo ledeno doba i očuvao se samo na ovim prostorima. Tara spada u jednu od najšumovitijih planina Srbije, gde je zabeleženo preko 1000 biljnih vrsta kao i bogata fauna predstavljena sa preko 130 vrsta ptica i 24 vrste sisara. Najpoznatija vrsta je reliktni Pančićev skakavac (Pyrgomorphella serbica) koji ne leti i može se samo ovde naći.Čak 17 vrsta sisara ima status zaštićenih vrsta, a kao najčešće vrste izdvajaju se mrki medved (Ursus arctos), divokoza (Rupicapra rupicapra), srna (Capreolus capreolus), a interesantna je i vidra (Lutra lutra) koja naseljava obale Perućačkog i Zaovinskog jezera.

Kulturno nasleđe Tare nimalo ne zaostaje za prirodnim. Brojni kulturni objekti potiču iz vremena praistorije pa sve do srednjeg veka. Ističe se manastir Rača, koji je podignut u drugoj polovini XIII veka od strane kralja Dragutina, kao i arheološka nalazišta, od kojih se kao najvažnije izdvaja lokalitet „Mramorje“ u okviru koga se nalaze nekropole nadgrobnih spomenika koje potiču iz XIV i XV veka, lokalitet „Gradina“, „Solotnik-Kulina“, „Grčko groblje“, „Vignjevi“. Interesantan je dovršen projekat pod nazivom etno–domaćinstvo, koji služi radi prezentacije tradicionalnog načina gradnje i življenja na ovom području, pa su u okviru njega brojni autentični objekti premešteni iz sela Zaovine na lokalitet Kaluđerske Bare, omogućavajući posetiocima da se bolje upoznaju sa kulturom i načinom života na ovom prostoru.

Na planini je izgrađen veliki broj smeštajnih objekata, i to u najatraktivnijim izletištima kao što su: Mitrovac, Kaluđerske Bare, Zaovine, Šljivovica, Predov krst, Sokolina i Osluša. Najvećim delom dominira smeštaj u privatnom vlasništvu, koji je predstavljen u vidu vila, vikendica, planinskih kuća i apartmana. Tara je planina koja je rado viđena od strane planinara. Kroz ovo područje prolazi pešački put E7 u ukupnoj dužini od 63 km. Za bicikliste postoje i brojne biciklističke rute zbog brojnih asfaltnih i makadamskih puteva, te je korišćenje takvih puteva za potrebe biciklizma moguće gotovo preko čitave godine, pa čak i zimi ukoliko ne padne puno snega.

Turistička ponuda planine Tare obogaćena je i brojnim drugim avanturističkim aktivnostima, kao što su: rafting, penjanje uz stene, kanjoning, kajaking, paraglajding. Vidikovac Banjska stena je jedan od najposećenijih od strane planinara, a od skoro je na njemu postavljen panoramski teleskop sa koga je može posmatrati kanjon Drine i Nacionalni park. Razvijen je i lovni turizam, a vrste koje se mogu loviti na području ovog nacionalnog parka su: divokoza, srna i divlja svinja. Za potrebe pasioniranih ribolovaca omogućen je rekreativni ribolov, i to najviše u vodnim akumulacijama kao što su Perućac, koje predstavlja čuveno veštačko jezero nastalo u rečnom koritu reke Drine, Beli Rzav i Spajići.

Zbog veoma dobrih prirodnih uslova planina je pogodna i za zimske sportove. Na nadmorskoj visini od 1.000 m izgrađen je turistički centar Kaluđerske bare, u okviru kojeg postoji nekoliko skijaških staza i dva ski lifta dužine 150 m i 450 m. Na 25 km udaljenosti od Kaluđerskih bara smešten je turistički centar Mitrovac na Tari na kome se takođe nalaze nekoliko ski staza za decu i početnike. Ski staza Nagramak smeštena je na Sekuliću koji je samo 4 km udaljen od Mitrovca. Ima dužinu od 860 m, jednu žičaru i opremljena je za noćno skijanje. U blizini Kaluđerskih bara nalazi se naselje Šljivovica  na kome postoji jedna ski staza, ski lift dužine 200 m i škola skijanja. 

Do planine tj Nacionalnog parka može se doći iz tri pravca: put Bajina Bašta – Kaluđerske Bare, put Bajina Bašta – Perućac – Mitrovac, kao i put Kremna – Kaluđerske Bare, a naselje Bajina Bašta je povezano sa brojnim magistralnim pravcima, čime je dolazak do planine olakšan. Od železničkog pravca Beograd – Bar udaljen je 15 km, a od Beograda 180 km.