Park prirode Tikvara predstavlja kompaktan ritski komleks. Čitava površina zaštićenog područja nasuta je peskom i muljem koje je Dunav akumulirao prilikom izlivanja i oticanja. U okviru prirodnog dobra postoje mnogobrojne bare, mlake, stari rukavci, močvarne površine, kao i manje i više izdignute grede koje su samo povremeno plavljene. Svi oblici reljefa (erozivni i akumulacioni) su podložni stalnim promenama zbog dinamičkih svojstava toka Dunava pod kojima se podrazumevaju učestale promene njegovog vodostaja i proticaja, često izlivanje iz osnovnog korita i povlačenje u isto, kao i različit intenzitet rečne erozije i akumulacije.

Biljni svet parka prirode predstavlja ostatke prirodnih ritskih šuma i ritova Podunavlja koji su usled antropogenog uticaja svedeni na uske pojaseve uz reku. Osnovno obeležje flori daje prisustvo crnog gloga (Crataegus nigra), koji je subendemit Podunavlja i prati tok reke. Značajno je i prisustvo vodenih biljnih vrsta – žutog i belog lokvanja (Numphar luteum i Nymphaea alba), koje su zaštićene kao retkosti. Ekosistemski je važno prisustvo drvenastih vrsta koje izgrađuju šumske sastojine različitih zajednica kao što su: bademasta vrba (Salix triandra), purpurna vrba (Salix purpurea), bela vrba (Salix alba), bela topola (Populus alba), crna topola (Populus nigra), poljski jasen (Fraxinus angustifolia), vez (Ulmus laevis), brest (Ulmus minor) i hrast lužnjak (Quercus robur).

Područje Tikvare karakteriše specifična, raznovrsna i očuvana fauna. Tu je pre svega raznovsna ornitofauna koju čini oko 150 vrsta ptica, od čega u gnezdarice spada oko 80. Ovde se tokom zimskih meseci redovno okuplja preko 100 primeraka labuda grbca (Cygnus olor) iz Srednje Evrope, brojni kormorani (Phalacrocorax carbo), ćubaste patke (Aythya fuligula), riđoglave patke (Aythia ferina) i ćubasti gnjurci (Podiceps cristatus). Šumska staništa su bogata pticama iz reda pevačica (Passeriformes) i detlića (Piciformes). Među detlićima naročitu pažnju privlače retka crna žuna (Dryocopus martius), zelena žuna (Picus viridis) i mali detlić (Dendrocopos minor). Tu su i mnogobrojne ptice grabljivice poput mišara (Buteo buteo), jastreba (Accipiter gentilis), veoma retkih osičara (Pernis apivorus), crnih lunja (Milvus migrans) i dr. Predstavnici sisara iako nisu mnogobrojni kao ptice ne treba ih zanemariti. Samo neki od njih su: vodena voluharica (Arvicola terrestris), poljska voluharica (Microtus arvalis), puh lešnikar (Muscardinus avellanarius), lisica (Vulpes vulpes), vidra (Lutra lutra) i mnoge druge. Na prostoru Tikvare postoji izuzetno bogat svet insekata među kojima se posebno izdvajaju vilini konjici (Odonata) i leptiri (Lepidoptera). Tikvara predstavlja važno mrestilište većine dunavskih vrsta riba pa samim tim ima i veliki značaj za očuvanje genetskog fonda ove grupe životinja. Fauna riba zaštićenog područja sastoji se od oko 20 vrsta u okviru familija: štuke (Esocidae), bjelice (Cyprinidae), somovi (Siluridae), grgeči (Percidae), peševi (Cottidae) i mekušice (Gadiidae).

U granicama Parka prirode ne postoje kulturna dobra, ali u neposrednoj blizini postoje itekako zanimljivi kulturno-istorijski objekti. To su pre svega tri crkve u Bačkoj Palanci (Srpska pravoslavna crkva, Rimokatolička crkva i Slovačka evangelistička crkva), zatim „Muzej grada“ isto u Bačkoj Palanci i dvorac Dunđerski u Čelarevu.

Povoljan geografski položaj, posebno u odnosu na glavne saobraćajnice, blizina Bačke Palanke, a naročito glavne prirodne vrednosti Parka, koje se odnose na bogat i raznovrstan biljni i životinjski svet, veliku razuđenost i isprepletenost vodenih i kopnenih ekosistema, čine ovo područje turistički izuzetno atraktivnim. Zahvaljujući znatnim površinama pod vodom područje ovog parka prirode, pruža izuzetne pogodnosti za uzivaoce sportsko-rekreativnog turizma, odnosno sportskog ribolova, sportova na vodi i slično.