Zaštićen prostor se prostire na 29,46 ha, i u potpunosti se nalazi u  državnoj svojini.

Ovaj park predstavlja prvi evropski oblikovan parkovski prostor u Srbiji, te po tome spada u jedan od najstarijih u Srbiji. Prema nekim izvorima reč Topčider potiče iz turskog jezika i znači tobdžijska dolina. To je bilo mesto gde su Turci lili topove za napad na Beograd 1521. godine. Već početkom 19. veka počinje uređenje Topčidera po nalogu kneza Miloša Obrenovića. Pored vinograda, gradili su se i konaci, crkve, kafane i kasarne.

Park predstavlja značajno stanište mnogih biljnih i životinjskih vrsta. Pojedina stabla potiču još iz XIX veka, kada je i podignut prvi rasadnik u Srbiji koji se i danas nalazi u parku. Iz Beča je 1866. godine uvezeno 350 sadnica platana koji su najzastupljenija vrsta ovde. Najzastupljenija lišćarska vrsta je Platanus acerifolia Wild. - javorolisni platan, zatim Acer campestre L. – klen. Od četinara se ističe Pinus nigra Arg. – crni bor i Picea abies Kalrst. – smrča.

Pored flore, park se odlikuje i prisustvom divlje faune. Do sada je zabeleženo 26 vrsta vilinskih konjica, 48 vrsta pravokrilaca i 153 vrsta tvrdokrilaca. Pored vodotoka Topčiderske reke, zabeleženo je 15 vrsta vodozemaca i gmizavaca. U velikom broju prisutne su i ptice, posebno one iz grupe pevačica.

U parku se nalazi i veliki broj kulturnih (Konak kneza Miloša, Topčiderska crkva, Crkveni konak, Obelisk, Skulptura „Žetelica“, Spomenik Arčibaldu Rajsu), zbog čega je 1987. godine zaštićen kao Prostorna kulturno-istorijska celina “Topčider - Košutnjak“  kao kulturno dobro od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju.