Sve ovo govori da je vremenom Viminacium postao najveći grad Gornje Mezije, a njegova vojska jedna od glavnih oslonaca pokrajine. Ipak, sa najezdom varvara grad je razoren. Huni osvajaju utvrđene gradove na Dunavu, pa je tom prilikom 441. godine pao i Viminacium. Obnovljen je kao pogranično vojno utvrđenje 535. godine, za vreme vladavine cara Justinijana I (527 – 565.), a sa dolaskom Slovena na Balkansko poluostrvo na ostacima Viminaciuma nastaje naselje Braničevo.

Iskopavanja su obavljana još krajem XIX veka, ali prva ozbiljnija na ovom lokalitetu vezana su za izgradnju termoelektrane, koja su pokrenuta 1977. godine. Ona su pokazala ostatke vojnog logora približnih dimenzija  442 x 385 metara. Vojni kamp bio je dimenzija 850 x 600 metara. Arheološko nalazište sadrži još i ostatke hramova, ulica, trgova, amfiteatra, carske palate,  rimskih kupatila itd. Pronađen je muzolej za koji se smatra da je grobnica cara Hostilijana (251.), a pored toga iskopano je oko 13 500 grobnica. U okviru svega ovoga podignut je arheološki park Viminacium, koji je otvoren za posete. Takođe pronađene su mermerne skulpture, nadgrobne ploče, sarkofazi, nakit, posuđe, novac i druge dragocenosti. Pronađeno je oko 50 000 predmeta. Jedan deo ovoga čuva se u muzejima u Beogradu i Požarevcu. Oko 270 metara od arheološkog nalazišta pronađen je čitav skelet mamuta na dubini od 27 metara, star oko 5 000 000 godina, što predstavlja dodatak arheološkom parku Viminacium.

Vladimir Lukić

dipl. istoričar