Vladičanski dvor u Vršcu

Vladičanski dvor u Vršcu nalazi se u Dvorskoj ulici br. 20, u Južnobanatskom okrugu. Njegova gradnja, kao rezidencijalnog objekta epsikopa vršačkog, vezana je za premeštanje Eparhije vršačke iz Karansebeša (grad u Rumuniji) u Vršac 1750. godine.


Trajala je sedam godina u vreme tadašnjeg episkopa Jovana Georgijevića. Danas je najstariji Vladičanski dvor Srpske pravoslavne crkve i jedini iz razdoblja baroka. Istovremeno je sagrađena i pridvorna kapela Sv. arhanđela Mihaila i Gavrila sa retkim očuvanim ikonostasima iz XVIII veka.

Početkom XX veka na mestu vladike našao se Gavrilo Zmejanović po čijem je nalogu 1904. godine izvršena obnova kojom je izmenjen ulazni deo i obnovljen krov. Glavna fasada dobila je neobarokni i neorenesansni dekorativni program, pilastre i nove prozore. Naglašen je središnji rizalit koji u visini atike ima balustradu i posebno izvedeno mansardno krovište. Oko dvora se nalazi lepo uređeno dvorište okruženo baroknom ogradom od zidne mase i kovanog gvožđa. Bogatstvo dvora ističe se i u pozamašnoj kolekciji ikona, portreta najznačajnijih vladika vršačke eparhije i bibliotekom. Danas je boravište vladike banatskog.

 

Vladimir Lukić

dipl. istoričar