Vrelo Mlave

Vrelo Mlave predstavlja snažno vrelo voklijskog tipa koje se pojavljuje u podnožju planine Beljanice, tačnije Žagubičkoj kotlini na 308 m nadmorske visine. Zbog toga ga još i zovu „Žagubičko vrelo“ i „Žagubičko jezero“. Ima oblik jezerca koje u zavisnosti od vodostaja dostiže prečnik i do 30 m. Basen vrela ima levkasti oblik, a najveća utvrđena dubina je 74 m. Vrelo tj. jezero ima jednu otoku koja se uliva u Tisnicu i gradi reku Mlavu.


Postoje različiti podaci o izdašnosti vrela. Tokom perioda posmatranja od 1971. do 1979. godine minimalna zabeležena izdašnost iznosila je 0,29 m³/s (septembar 1974.), dok je maksimalna iznosila 14,8 m³/s (oktobar 1972.). Obično se maksimumi javljaju u periodu otopljavanja snega, a minimumi tokom letnjih meseci. Ekstremna pojava koja je dovela do presušivanja vrela desila se 15. avgusta 1957. godine usled zemljotresa. Boja vode je zelena do tamnozelena, a privremeno se javlja zamućivanje od kojeg voda postaje bela ili crvena. Temperatura vode se kreće od 8 do 10,8°C.

Vrelo Mlave  se nalazi na teritoriji opštine Žagubica, u selu Mali Kamen. Prvi put je zaštićeno 1979. godine kao hidrološki prirodni spomenik. Danas su vrelo i okolni prostor od 6 ha zaštićeni kao Prirodno dobro od izuzetnog značaja. Okolina vrela nekada je bila zapuštena, međutim danas ovde postoji motel i restoran, kao i informativne table. Planina Beljanica je poznata po velikom broju vodopada te se u blizini nalazi i vodopad Veliki Buk i Krupajsko vrelo, zatim Resavska pećina, manastir Gornjak i druga znamenita mesta.